Çocukluk çağında özellikle de bilinçsiz bir şekilde yabancı cisimlerin ağıza sokulması bu tür enfeksiyonların çocuklarda daha sık görülmesine neden olur. Ağız yarası ve bozukluklarının birçok türü olmasına rağmen en çok görülenler pamukçuk(moniliazis), uçuk ve aftlardır. Ağız beslenme yolunun ilk durağı olduğu için bu tür enfeksiyonlar genellikle ağrı ve acıya neden olarak en başta çocuğun beslenmesinde sorunlara yol açacaktır. Hatta bazen konuşmayı kısıtlayacak kadar da ağır olabilirler.
Yenidoğan döneminde çok sık gördüğümüz pamukçuk ya da diğer adıyla moniliazis, Candia Albicans isimli mantarın yaptığı bir enfeksiyondur. En sık sebebi ikircikli de olsa anne göğsünün gereğinden fazla temizlenmesidir. Çünkü annenin göğüs cildinde doğal ve faydalı bazı flora mikropları mevcuttur, eğer bikarbonatlı suyla, veya aşırı sabunlu temizlikle bu faydalı flora mikroplarını öldürürsek meydan bu mantarlara kalacaktır. Annenin göğsünün emzirme öncesi kuru bir petle silinmesi ve günde 1 kez de hafifçe yıkanması yeterlidir. Suni beslenme uygulanıyorsa da silikon mateyallerin yeterince sterilize edilmemsi en büyük etkendir. Mantarlara etkili bazı damlalar veya ağız içine sürülebilen bazı mor-mavi boyalarla 7-10 gün içinde tedavi edilebilir. Ağır, iyileşmeyen veya sık tekraralyan pamukçuk enfeksiyonlarında bağışıklık siteminde bir zayıflık olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır.
Hem çocuk, hem erişkinlerde sık görülen ağız enfeksiyonlarından biri de uçuktur. Uçuk ağzın içinden çok genellikle dudak kenarında görülen ve Hepres simpleks isimli bir virus tarafından oluşan bir enfeksiyondur. Virus genellilkle çocukluk çağında ilk kez alınır, ancak yüz bölgesindeki sinir köklerinde gizli şekilde kaldığı için yaşam boyunca, özellikle de bağışıklık siteminin zayıfladığı veya aşırı stres yaşanan dönemlerde tekrarlayabilen bir enfeksiyondur. Bu virusa etkili olabilecek özel kremlerin günde 5 kez kadar yoğun kullanımıyla 7-10 gün içerisinde iyileşir.
Aftlar daha sık görülür ve genellikle tekrarlar. Gerçek nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı uzmanlar, aftların sebebinin bağışıklık sistemi problemleri, bakteri ya da virüslerin olabileceğine inanmaktadır. Stres, travma, alerji, bazı mineral veya diğer vitamin eksiklikleri ya da kalıtım gibi diğer faktörler de aft oluşumunu kolaylaştırabilir. Uçukların aksine bulaşıcı yaralar değildir, ancak direk ağız içinde, yanak içinde, dişlerle dudak arasında olduğu için çok ağrılı olabilir ve yemek yemek hakikaten işkence haline gelebilir. Böyle zamanlarda bisküvi, kızarmış ekmek, havuç tarzı ağızdaki yarayı daha da zedeleyebilecek sert ve sivri gıdalardan kaçınılmalı, ekşi-acı-aşırı tuzlu, aşırı sıcak veya soğuk yiyecek-içeceklerden de sakınılmalıdır. Ağzıdaki acıyı azaltacak solüsyonlar, dezenfektan solüsyonlar ve yaraların iyileşmesini hızlandıran kortizonlu ağız içi merhemler ile genellikle 7-10 gün içerisinde iyileşir.
Daha çok dişetlerinin etkilendiği gingivostomatit ise dişetlerinde çekilme, şişme, kızarma, hatta kanmayla seyreden bir enfeksiyondur. Sebep genellikle anaerob yani oksijeni sevmeyen bakterilerdir. Aftta kullanılan rahatlatıcı ve dezenfektan solüsyonların yanında bu bakterilere özel antibiotik benzeri ilaçlarla 3-4 günde hızla iyileşir ancak antibiotik tedavisi 1 haftadan önce kesilmemelidir.
Dr.Anıl Yeşildal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder